Smederij Kroeze, Peizerweg 8 in Bunne

Er zijn in Drenthe diverse geslachten geweest die het smidsvak doorgaven aan hun nakomelingen. Zo ontstond er een waar netwerk aan familiebedrijven. Dit was ook het geval binnen het smidsgeslacht Kroeze. Smeden met die naam kwamen ondermeer voor in het Hondsruggebied. In het noorden van de provincie, in Donderen, Bunne en Peize waren er op een bepaald moment drie smederijen Kroeze op een rij gevestigd. Adam Kroeze, geboren in1914 in Bunne, werd smidsknecht bij zijn oom in Donderen.

In 1936 begon hij zijn eigen bedrijf aan de Peizerweg 8 in Bunne. Evenals bij de andere smeden in die tijd bestonden de werkzaamheden in Bunne aanvankelijk uit het aanbrengen van hoefbeslag en het fabriceren van benodigdheden voor wagenmakerijen . In een latere periode werden daar de verschillende installatiewerkzaamheden aan toegevoegd. Het waren de dorpssmeden die zich moesten inzetten om de modernisering op mechanisch, en later ook op elektronisch gebied, te kunnen bijbenen en dit over te kunnen brengen op de klant. De eerste landbouwtractoren hadden hun intrede gedaan. Dit vroeg om vele aanpassingen in de landbouwmechanisatie. De familie Kroeze in Bunne wist daar, vaak in tegenstelling tot vele meestal oudere collega's in de omgeving handig op in te spelen. In 1965 kwamen zoon Lambertus Kroeze en zijn echtgenote Coba bij hun ouders in de zaak en vanaf dat moment werd het bedrijf gevoerd onder de naam Kroeze & Zoon. lnstallatie van water- gas en elektriciteit werden in de bedrijfsvoering opgenomen en ook de inrichtingen van stallen nam een steeds belangrijkere plaats in. Terwijl de meeste dorpssmeden al hadden afgehaakt in de race naar modernisering en revolutionaire ontwikkelingen in de landbouw, ging de Firma Kroeze in Bunne mee in de vaart der volkeren. I n 2004 nam Elbert Jan Top het bedrijf over van Lambertus en Coba Kroeze. De naam Kroeze bleef aan het bedrijf verbonden. In het voorjaar van 2009 vond de installatie plaats van de 25e melkrobot die geleverd werd door de Firma kroeze uit Bunne. Het bedrijf had inmiddels de titel Sterdealer van Alva- Laval al lang op zak. Spijtig genoeg voor vele agrarische ondernemers in de omgeving viel ook voor de firma Kroeze uit Bunne het doek, omdat Elbert Jan Top ziek werd. In juni 2013 vond de online-veiling plaats van de inventaris van de onderneming In Bunne die bijna tachtig jaar lang heeft bestaan. Al wat nog rest is een rijke historie en de herinnering aan een bedrijf dat van oorsprong als smederij is opgestart en dat gedurende een lange periode een belangrijke plek heeft ingenomen binnen de agrarische- en dorpsgemeenschap in Noord Drenthe.

Bron: Historische Vereniging Oud Vries.